සර්පිනාවේ ව්‍යුහය,විවිධත්වය හා එහි යාන්ත්‍රණය - සංගීතය

විෂය - සංගීතය
මෙහෙයවීම - රංග ගුණවර්ධන මයා
දිනය - 2020.05.14
------------------------------------------------

සර්පිනාවේ ව්‍යුහය,විවිධත්වය හා එහි යාන්ත්‍රණය

හොදයි පුතේ අද දවසට නියමිත පාඩම අධ්‍යයනය කරමු. මේ පාඩමට අදාළව දෙන සටහන් සිද්ධාන්ත කොටසේ සටහන් කරගන්න.

සර්පිනාවේ ව්‍යුහය,විවිධත්වය හා එහි යාන්ත්‍රණය

ස්වර පුවරු වාද්‍ය භාණ්ඩ අතර ප්‍රචලිත වාද්‍ය භාණ්ඩයක් ලෙස ස්වපිනාව හැදින්විය හැක.ඉන්දියානු උත්තර භාරතීය රාගධාරී සංගීත පද්ධතිය තුළ ප්‍රමුඛ ස්වර පුවරු වාද්‍ය භාණ්ඩයක් ලෙස ස්වපිනාවට සුවිශේෂී ස්ථානයක් හිමිවේ.අපරදිග සංගීත සම්ප්‍රදාය තුළ බිහිවී පෙරදිගට සංක්‍රමණය වූ වාද්‍ය භාණ්ඩයකි.මෙය උත්තර භාරතීය සංගීත පද්ධතිය තුළ "හාර්මෝනියම්"ලෙස හදුන්වයි.

සර්පිනාවේ භාහිර ස්වරූපය අනුව මෙය හතරැස් පෙට්ටියක හැඩයකින් සමන්විතය.මෙය දැවයෙන් නිමවා ඇති අතර අවශ්‍යතාව පරිදි ලෝහ ද්‍රව්‍ය යොදා සකස් කර ඇත.මෙහි කොටස් 2 ක් පවතින අතර එය මැදින් බෙදා වෙන්කර ඇත.එම බෙදීම සිදුකර ඇත්තේ උඩ් තට්ටුව හා යට තට්ටුව වශයෙනි.යට තට්ටුවේ පිරෙන වාතය උඩ තට්ටුවට ගැනීම සදහා මැද ලෑල්ලේ සිදුරු 6ක් හෝ 8 ක් ඇත.එම ලෑල්ල මතුපිට කොටස් 2 ක් හෝ 3 කට බෙදා ඇත.නළා කාණ්ඩ අනුව එම කොටස් ගණන වෙනස් වේ.සිදුරු විවෘත කිරීම හා වැසීම සදහා කම්බි කූරක් අග හතරැස් ලී යතුරු කැබැල්ලක් රදවා තිබේ.එය ව්‍යවහාරික බසින් "ස්ටොපර්ස්" නමින් හදුන්වයි.

එය තල්ලු කිරීමෙන් සුළං  සිදුරු වැසීම ද ඇදීමෙන් සුළං සිදුරු විවෘත වීමද සිදුවේ.පහළ මන්ද්‍ර සප්තකයේ සිට උච්‍ය සප්තකය දක්වා නළා 36 ක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයක් සර්පිනාවේ එසවිය හැකි පහළ මැද ලෑල්ලට සවිකොට තිබේ.

සර්පිනාව සදහා සුළං නිපදවෙන්නේ "බැලෝව" මගිනි.එය තරමක් ඝන හාර්ඩ් බෝඩ් හා තුනී ලෙදර් සමින් නිමවා ඇත.මෙවැනි බලෝ 2 ක් සාමාන්‍ය සර්පිනාවක පිහිටා ඇත.සර්පිනා වර්ග කිරීමේ දී බැලෝව ද විශේෂත්වයක් උසුලයි.විවිධ බැලෝ වර්ග අනුව සර්පිනා ප්‍රබේධ කීපයක් මෙසේය.
* හෑන්ඩ් බැලෝ සර්පිනාව (අතින් බැලෝ කිරීම)
* ෆුට් බැලෝ සර්පිනාව (පාද වලින් බැලෝ කිරීම)
* සිංගල් රීඩ් 
* ඩබල් රීඩ් 
* ත්‍රීසෙට්
* සයිඩ් බැලෝ
* ඔටෝමැටික් ස්කේල් චේන්ජර්

* එකෝඩියන් බැලෝ

සර්පිනා වාදන ශිල්ප ක්‍රම

සර්පිනාවේ වාදන ශෛලිය අනුව ප්‍රධාන වශයෙන් ප්‍රබේධ 2 කට බෙදා දැක්විය හැක.

1. හෑන්ඩ් බැලෝ සර්පිනා

හෑන්ඩ් බැලෝ සර්පිනා තනි අතින් වයන අතර හෑන්ඩ් බැලෝ වාදනය සදහා දකුණත හා වමත යන දෑතම විවිධ ශිල්පීන් භාවිතා කරනු දැකිය හැක.

2. ෆුට් බැලෝ 


ෆුට් බැලෝ පාද වලින් බැලෝ කරන අතර දෑතින් යතුරු පුවරුව වාදනය කරනු ලබයි.අතීතයේ දී ෆුට් බැලෝ සර්පිනා භාවිත වූ අතර වර්ථමානයේ දී හෑන්ඩ් බැලෝ සර්පිනාව බහුලව භාවිතා කෙරේ.

ඉහත දක්වා ඇත්තේ හෑන්ඩ් බැලෝ සර්පිනාවකි.

එහි මූලික අංග නම් කර ඇත. හොදින් අධ්‍යයනය කරන්න.

ඉහත දක්වා ඇති වීඩියෝව නරඹන්න. එය ෆුට් බැලෝ සර්පිනා වාදනයකි.

ඉහත වීඩියෝව නරඹන්න. එය ඔබ නිරතුරුවම දැක ඇති හෑන්ඩ් බැලෝ සර්පිනා වාදනයකි.

එහෙනම් අපි දැන් සර්පිනාව භාවිත කරන  අවස්ථා අධ්‍යයනය කරමු.

උතුරු ඉන්දීය ක්‍යාල්,ගසල්,බජන්, කෞවාලි ගායනයේ දී ප්‍රධානතම වාද්‍ය භාණ්ඩය ලෙස සර්පිනාව යොදා ගනු ලැබේ.උත්තර භාරතීය ශාස්ත්‍රීය රාගධාරී සංගීතයේදි ප්‍රධාන වාදන ශෛලියක් ලෙස "හාමෝනියම්" වාදනය යොදා ගැනේ.ශාස්ත්‍රීය රාගධාරී ගායනා වලදී විශේෂයෙන් ක්‍යාල් ගායනයේ දී ඍතිය පවත්වා ගැනීම සදහා ද හාර්මෝනියම් වාදනය යොදා ගනී.විශේෂයෙන් ශාස්ත්‍රීය තබ්ලා වාදන වලදී ද "ලෙහෙරා" වාදන ශෛලියේ දී තාලය පවත්වා ගැනීම සදහා ස්වර පුවරු වාද්‍ය භාණ්ඩයක් ලෙස සර්පිනාව යොදා ගැනීම විශේෂත්වයකි.සුසිර වාද්‍ය භාණ්ඩ අතර සර්පිනාව හින්දුස්ථානී සංගීත පද්ධතියට අනුව ප්‍රමුඛ වාද්‍ය භාණ්ඩයක් ලෙස යොදා ගනු ලැබූ අතර ශ්‍රී ලංකාවේ අතීතයේ දී ටීටර් නාට්‍ය ලෙස හැදින්වූ "නූර්ති නාට්‍ය" කලාවේදී නූර්ති නාට්‍ය සංගීතය සදහා ප්‍රධානතම ස්වර වාද්‍ය භාණ්ඩය ලෙස සර්පිනාව යොදා ගන්නා ලදී.ශාස්ත්‍රීය,සරල ශාස්ත්‍රීය හා ව්‍යවහාරික සංගීතයේ දී ගායන හා වාදනයන් සදහා සර්පිනාවට අද්විතීය ස්‍ථානයක් හිමි වේ.

එහෙනම් පුතේ අදට පාඩම අවසානයි.
සියලු දෙනාටම තෙරුවන් සරණයි.

ආයුබෝවන් 
-------------------------------------------------------------------------------------------